Προσφωνήσεις Κληρικών - Ιερωμένων

Οι προσφωνήσεις , η ιεραρχία κλπ στην Ορθόδοξη Εκκλησία . πχ "Οι Αρχιεπίσκοποι, που δεν είναι όμως επικεφαλής Εκκλησιών (Κρήτης, Αμερικής, Αυστραλίας, Αγγλίας = ημι-αυτόνομοι, υπάγονται στο Οικουμ. Πατριαρχείο, Αρχιεπ. Σινά κ.α. του Πατριαρχ. Ιεροσολύμων) Σεβασμιώτατος".

Επίσκοπος

Πατριάρχης

§ Τίτλος Πατριάρχου: Μακαριώτατος.

§ Για τα τέσσερα Παλαίφατα, Πρεσβυγενή Πατριαρχεία: Κωνσταντινουπόλεως (Οικουμενικό), Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων: Θειότατος.

Ειδικά ο Οικουμενικός προσαγορεύεται: Παναγιώτατος. [Επιστολές απευθύνονται: προς την ΑΘΠ τον Οικουμενικόν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως κύριον κύριον Βαρθολομαίον (ΑΘΠ: την Αυτου Θειοτάτην Παναγιότητα)]

§ Για τα τέσσερα Νεοπαγή Πατριαρχία: Μόσχας, Σερβίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας και Γεωργίας: Μακαριώτατος.

Ο Πατριάρχης Μόσχας και Πάσης Ρωσίας προσφωνείται: "Αγιώτατος"

Αρχιεπίσκοπος

§ Αρχιεπίσκοποι, επικεφαλείς Αυτοκεφάλων Εκκλησιων: Κύπρου, Αθηνών, Πολωνίας, Αλβανίας και Τσεχίας: Μακαριώτατος

§ Αρχιεπίσκοποι, που δεν είναι επικεφαλείς Αυτοκέφαλων Εκκλησιών: Κρήτης, Αμερικής, Αυστραλίας και Αγγλίας [Οι οποίοι είναι ημι-αυτόνομοι, και υπάγονται κάπου, όπως π.χ. στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, Αρχιεπισκοπή Σινά κ.α. του Πατριαρχ.Ιεροσολύμων] Σεβασμιώτατος

Μητροπολίτης

§ Τίτλος Μητροπολίτου Σεβασμιώτατος.

§ Εξαίρεση για τους Μητροπολίτες α) Θεσσαλονίκης και β) Μονεμβασίας και Σπάρτης [μέσα στην περιφέρειά τους και μόνον]: Παναγιώτατος.

§ Τιτουλάριοι Μητροπολίτες [χωρίς Επαρχία και Διοικητική Αρχή] και Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Κύπρου: Πανιερώτατος.

§ Απλοί Επίσκοποι (βοηθοί) και Χωρεπίσκοποι: Θεοφιλέστατος.

Πρεσβύτερος

§ Αρχιμανδρίτες με πτυχίο Ανώτατης Σχολής: Πανοσιολογιώτατος.

§ Αρχιμανδρίτες άνευ πτυχίου: Πανοσιώτατος.

§ Ιερείς έγγαμοι με πτυχίο Ανωτάτης Σχολής: Αιδεσιμιολογιώτατος.

§ Ιερείς άνευ πτυχίου: Αιδεσιμώτατος.

Διάκονος

§ Διάκονοι με πτυχίο Ανωτάτης Σχολής: Ιερολογιώτατος.

§ Διάκονοι άνευ πτυχίου: Ευλαβέστατος [βλ. Δίπτυχα Εκκλησίας 2005 σελ.1153-1154 εκδ.Απ.Διακονίας]

Μοναχός

§ Μοναχοί απλοί ή Μοναχοί με Ιερωσύνη [Ιερομόναχοι] με πτυχίο Ανωτάτου Σχολής: Οσιολογιώτατος.

§ Μοναχοί άνευ πτυχίου: Οσιώτατος

Αξιώματα

Διοικητικά

§ Πρωτοσύγκελος: ο άμεσος συνεργάτης ενός Μητροπολίτη, κατά κανόνα Αρχιμανδρίτης

§ Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος: ο Διοικητικά Προϊστάμενος των Μητροπολιτικών Περιφερειών

§ Αρχιερατικός Επίτροπος: ο Διοικητικά Προϊστάμενος μιας επιμέρους Μητροπολιτικής Περιφέρειας πχ Τριπόλεως: Βαλτετσίου, Κεντρ.Μαντινείας, Τεγέας, Παλλαντίου, Καστρίου, Αστρους, Λεωνιδίου. Προσφώνηση κατά την ιερατική τάξη τους, ως ανωτέρω.

Τιμητικά

Επίσης Αξιώματα Τιμητικά - Οφφίκια για τους εγγάμους Ιερείς, τα οποία εμφαίνονται από κάποιο διάσημο, όπως επιγονάτιο, σταυρό: Πρωτοπρεσβύτερος, Οικονόμος, Σακελάριος κ.α. Προσφώνηση κατά την ιερατική τάξη τους, ως ανωτέρω.

Υπάρχει και τίτλος Πρωθιερεύς ή Πρωτόπαπας. Αυτός χρησιμοποιήθηκε κυρίως στα Επτάνησα, στους χρόνους της Ενετο- Αγγλο- Γαλλο- κρατίας, όταν οι Λατίνοι δεν επέτρεπαν την ύπαρξη Μητροπολίτη, επειδή ήθελαν να προβάλουν το Λατίνο Επίσκοπο. Σ'αυτήν την περίπτωση ο Πρωτόπαπας (έγγαμος Ιερέας) διοικούσε υπηρεσιακά τη Μητρόπολη, χωρίς να έχει το δικαίωμα, φυσικά, να ενεργεί τα του Επισκόπου (Xειροτονίες κ.λπ.)

* Οι τίτλοι των Ιερέων μας απευθύνονται στην Ιεροσύνη του Κυρίου μας και όχι στους ανθρώπους- κληρικούς. Με τον καιρό και ανάλογα με την ιδιότητα του κάθε κληρικού και το λειτούργημα του, την περιοχή του, την δράση του κλπ, επικράτησαν και παγιώθηκαν οι τίτλοι προσφώνησεως για τον κάθε ένα. Όμως δεν απευθύνονται τελικά στα πρόσωπα, αλλά στον ίδιο τον Χριστό και συγκεκριμένα στο Ιερατικό Του λειτούργημα στο οποίο μετέχουν όλοι οι κληρικοί ανεξαρτήτως τίτλου.

* Ο Θεσσαλονίκης έχει το "ιστορικό" προνόμιο της προσφώνησης του ως Παναγιώτατος εντός της επαρχίας του και αυτό έμεινε από το 400 μ.Χ. περίπου που η Θεσσαλονίκη ήταν η μόνιμη έδρα του λεγόμενου Ανατολικού Ιλλυρικού, ενός γεωγραφικού διαμερίσματος πολύ μεγάλου (από Ουγγαρία μέχρι Κρήτη και από Αδριατικής θάλασσας μέχρι του Νέστου ποταμού). Η Εκκλησία λοιπόν της Θεσσαλονίκης, ως Εκκλησία που ανήκε στην μόνιμη έδρα αυτού του διαμερίσματος, είχε επιβλητικό κύρος οπότε και ο επίσκοπος της ήταν πρόσωπο εξεχούσης τάξεως και τιμής. Γι'αυτό και διατηρείται ο τίτλος αυτός μέχρι σήμερα. Η πραγματική δηλαδή προέλευση του ονόματος "Παναγιώτατος" οφείλεται στην γεωγραφική θέση της Επισκοπικής έδρας της Θεσσαλονίκης εξ'ου και "ιστορικό προνόμιο" η -διασωθείσα- προσφώνηση του εκάστοτε Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης.

Πηγή: Βικιπαίδεια